این انتخابات از همان روزهای نخست یعنی از سال گذشته با چند نامزد جنجالی شروع شد. یک زن، یک سیاه‌پوست و یک سیاستمدار نظامی کهنه‌کار که هنوز زخم جنگ را بر چهره دارد و درصورت پیروز شدن در انتخابات، پیرترین رئیس‌جمهوری آمریکا لقب می‌گیرد.
این انتخابات اکنون وارد مرحله نهایی خود شده و با حذف همه نامزدهای بالقوه، اکنون باراک اوباما و جان مک کین از 2حزب عمده و رقیب دیرینه دمکرات و جمهوریخواه، برای ورود به کاخ سفید و جانشینی جورج بوش با هم رقابت می‌کنند. در این میان و در شرایطی که رقابت میان این دو از همین حالا بسیار نزدیک و تنگاتنگ دنبال می‌شود، نامزد معاونت رئیس‌جمهوری می‌تواند از عوامل تعیین‌کننده در چنین رقابت نزدیکی باشد.
هنوز هیچ‌کدام از دو نامزد جمهوریخواه و دمکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا فرد مورد نظر خود را برای معاونت معرفی نکرده‌اند، اما فهرستی طولانی از نامزدهای احتمالی برای این سمت وجود دارد.
می‌گویند یک معاون رئیس‌جمهور خوب در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، وسیله‌ای است مطمئن برای پیروزی در انتخابات. و به همین منظور است که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از هر دو حزب جمهوریخواه و دمکرات گروهی زبده از وکلا و محققان را برای بررسی تمامی خصوصیات و جنبه‌های بالقوه افراد مورد نظر خود به خدمت می‌گیرند.
انتخابات جاری ریاست‌جمهوری آمریکا نیز از این قاعده مستثنی نیست. باراک اوباما و جان مک‌کین، نامزدهای حزب دمکرات و جمهوریخواه این انتخابات نیز در تلاشند تا در خلال تابستان امسال، گزینه‌ای مناسب را برای معاونت خود انتخاب کنند.
در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اما انتخاب معاون رئیس‌جمهور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چراکه هر یک از نامزدها از برخی جهات دچار نقص‌ها و کمبودهای آشکاری هستند. هر کدام از دو نامزد نیازمند معاونی هستند که از خصوصیات یک رئیس‌جمهور برخوردار باشد، اما در عین حال هر کدام از دو نامزد با چالش‌های خاص خود نیز مواجهند.
اگر اوباما در انتخابات پیروز شود نخستین رئیس‌جمهور آفریقایی آمریکایی ایالات متحده خواهد بود. به باور بسیاری از استراتژیست‌ها اوباما می‌خواهد به مردم آمریکا ثابت کند که نامزدی متعلق به همه مردم است و ارزش‌های آنها را مورد توجه قرار داده و تلاش می‌کند از منافع مردم به‌خصوص در حوزه اقتصادی محافظت کند. همچنین بسیاری از تحلیلگران معتقدند اوباما به معاونی نیازدارد که در حوزه امنیت ملی که وی آن را «آسیب‌پذیر» توصیف می‌کند، با تجربه باشد. با این توصیف، اوباما روند انتخاب معاونش را بسیار با دقت و سختگیرانه آغاز کرده است.
چندی پیش «جیم جانسون» یکی از اعضای کمیته تحقیق و بررسی ستاد انتخاباتی اوباما به خاطر ارتباطش با یک شرکت مالی بزرگ مجبور به استعفا شد. این خود نشان می‌دهد که اوباما هیچ تخلفی یا رانتی را در روند انتخاب معاونش برنمی‌تابد.
«جانسون» کسی بود که در انتخاب معاونین کاندیداهای دمکرات‌ها نظیر «والتر ماندل» در سال 1984 و «جان کری» در سال 2004، با این افراد همکاری نزدیک داشت و امروز اوباما از مشاوره مخصوص دو تن در انتخاب معاون خود بهره می‌برد؛ نخست معاون اسبق دادستان کل آمریکا، «اریک هولدر» و دیگری «کارولین کندی» دختر جان اف کندی رئیس‌جمهور پیشین آمریکا. هیچ‌کدام از این دو پیشتر تجربه انتخاب معاون یک نامزد رئیس‌جمهوری را نداشته‌اند.
تا آنجا که به نام نامزد و روند انتخاب آنها مربوط می‌شود، سخنگوی اوباما اعلام کرده است که در این باره صحبت نخواهد کرد. اما برخی از مشاوران اوباما و دمکرات‌هایی که با آنها مشورت شده است گمانه‌زنی‌ها و معیارهایی را مطرح کرده‌اند.
دفع آسیب‌پذیری و خطر
این امکان وجود دارد که فرد انتخابی اوباما کسی باشد که از تجربه زیادی در بخش امنیت ملی برخوردار باشد. در این حوزه کسانی چون «سام نان» از ایالت «جورجیا»، رئیس سابق کمیته نظامی مجلس سنا و «جو بایدن» از ایالت «دل‌اور» و رئیس فعلی کمیته سیاست خارجی مجلس سنا بخت بیشتری دارند. البته به‌نظر می‌رسد «سام نان» شانس بیشتری داشته باشد، چراکه ایالت جورجیا چه از لحاظ وسعت و چه از لحاظ نقش مؤثر آرای مردمش در انتخابات نهایی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وانگهی به‌نظر می‌رسد که ایالت «دل‌اور» از همین حالا هم به اوباما رای بدهد، اما برخی معتقدند که «نان» درخصوص مسائل اجتماعی نظیر مسائل مربوط به همجنس‌گرایی سیاستمداری محافظه‌کار است و قانون نخست انتخاب معاون رئیس‌جمهور برای اوباما این است که فرد مورد نظر فردی باشد که با جریان معمول فکری مردم آمریکا همراه باشد.
تعادل جغرافیایی
این معیار عامل مهم دیگری در انتخاب معاون اول رئیس‌جمهور است. روش مرسوم در به کار بردن این معیار این است که معاون رئیس‌جمهور معمولا از ایالت‌هایی انتخاب می‌شود که دارای وسعت و تاثیر بیشتری در انتخاب هستند و به این ترتیب نامزد انتخابات سعی می‌کند شانس بیشتری برای پیروزی بر رقیب خود کسب کند. درصورت استفاده از این فاکتور نامزدهایی نظیر سناتور «جیم وب» از ایالت ویرجینیا و فرماندار « اد رندل» از ایالت پنسیلوانیا و «فیل بردسن» از ایالت تنسی می‌توانند مد نظر اوبامای جوان باشند. اما گزینه دیگر نیز می‌تواند سناتور «بیل نلسون» از ایالت فلوریدا باشد. نلسون می‌تواند با رای ایالت فلوریدا اوباما را به پیروزی نهایی امیدوار کند.
اولویت‌های جمعیتی
برخی از حامیان باراک اوباما معتقدند که او باید در انتخاب معاون خود فراتر از معیارهای مطرح شده درخصوص جمع‌آوری آرای مردم عمل کند. یکی از مشاوران ارشد معتقد است اوباما تمایل دارد فردی همفکر خود را انتخاب کند که به‌طور اصولی با آنچه او در نظر دارد انجام دهد همسو و همفکر باشد.
فردی که به شعار «تغییر»، « مصالحه و حل اختلاف» و «ایده‌های نو» معتقد باشد. این معیار می‌تواند به این معنا باشد که افرادی چون سناتور« اوان بی» از ایالت ایندیانا در میان میانه‌روها از محبوبیت برخوردار است، «کاترین سبلیوس» فرماندار کانزاس، و یا سناتور « کلر مک‌کسکیل» که در میان زنان از محبوبیت برخوردار است، می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.
همچنین سناتور میانه‌رو اسبق ایالت ویرجینیا «مارک وارنر» که در انتخابات سنا نیز شرکت کرده است می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
رقبای دوره مقدماتی
اوباما همچنین می‌تواند از میان نامزدهایی که در مرحله مقدماتی رقیبش بودند معاون خود را انتخاب کند.
در میان این گزینه‌ها نام نخست از آن «هیلاری کلینتون» است. او سناتور ایالت با اهمیت نیویورک است و توانسته در مرحله مقدماتی 18 میلیون رای جمع کند. البته مشاوران اوباما و خود او هنوز میلی به انتخاب هیلاری کلینتون ندارند چراکه هنوز درخصوص وفاداری او و شوهرش بیل کلینتون به اوباما تردیدهایی وجود دارد.
البته شاید بتوان گفت که شک اوباما و مشاورانش بیش از آنکه که به هیلاری باشد معطوف به بیل کلینتون است. آنها معتقدند که بیل کلینتون در جریان رقابت‌های مقدماتی شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی و بی‌نظم از خود به نمایش گذاشت.و اما گزینه دیگر «بیل ریچاردسون» فرماندار ایالت نیومکزیکو است.
او یک اسپانیایی است که البته سابقه کاری پر و پیمانی دارد. او عضو سابق سنا، نماینده آمریکا در سازمان ملل و وزیر انرژی بوده است. اما نقطه ضعف او این است که در انتخابات مقدماتی خوب عمل نکرده است.
«جان ادواردز» گزینه دیگر است. او در مرحله مقدماتی تا حدودی موفق بوده است اما موضوع این است که او یک بار در سال 2004 معاونت جان کری را در انتخابات ریاست‌جمهوری برعهده داشت و البته جان کری رقابت انتخاباتی را به بوش باخت.
انتخاب‌های پر ریسک
اما گزینه‌های دیگری نیز پیش روی اوباما است که البته از ریسک بالایی برخوردارند. یکی از این گزینه‌ها «چاک هاگل» سناتور جمهوریخواه ایالت نبراسکا است. او تا حدودی نزد دمکرات‌ها محبوب است چراکه از مخالفین جنگ عراق بوده است. اما اوباما مشکلی با انتخاب هاگل دارد و آن اینکه برخی از اعضای ارشد حزب دمکرات معتقدند هاگل درخصوص برخی از مسائل نظیر مسئله سقط جنین عقایدی محافظه‌کارانه دارد که با مرام حزب دمکرات سازگار نیست.
گزینه دیگر که اغلب از او نام برده می‌شود مایکل بلومبرگ شهردار نیویورک است. او زمانی یک دمکرات بود و پس از مدتی به حزب جمهوریخواه پیوست و در حال حاضر سیاست‌هایی مستقل دارد.
در سراسر آمریکا از او به‌عنوان یک مدیر قوی و لایق و یک تاجر بسیار موفق یاد می‌شود. اما دمکرات‌ها تردید دارند که آیا او که همواره مرد اول بوده، اصولا می‌تواند مرد شماره 2 باشد؟ از سوی دیگر مذهب او که یهودیت است نیز ممکن است باعث از دست دادن برخی آرای مردم شود.
«کالین پاول» وزیر امورخارجه اسبق آمریکا نیز از سوی برخی از اطرافیان اوباما به‌عنوان یک گزینه مناسب معرفی شده است.
برخی اما معتقدند پاول به خاطر دروغی که در مورد وجود سلاح‌های کشتار جمعی در عراق گفت، محبوبیت خود را از دست داده است. برخی دیگر نیز معتقدند پاول بیش از اندازه به
جورج بوش نزدیک است.
استراتژیست‌های جمهوریخواه معتقدند صرف‌نظر از اینکه اوباما کدام راه را برای انتخاب معاون خود انتخاب خواهد کرد، انتخاب او به یکی از دردسرهایش تبدیل خواهد شد. اگر فرد جوانی را انتخاب کند، انتخاب او توجه مردم را به جوانی و بی‌تجربگی‌اش جلب می‌کند. اگر فردی مسن‌تر و با تجربه‌تر را انتخاب کند،او تصمیم خود را برای دوری از مردان باتجربه واشنگتن زیر پا گذاشته است.
اما حقیقت این است که این حرف‌ها و این برداشت‌ها جزئی از طبیعت روند انتخاب معاون رئیس‌جمهور در آمریکا است.
این کار، به هیچ‌عنوان ساده نیست. روند انتخاب معاون رئیس‌جمهور نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور آینده آمریکا تا چه اندازه توان دارد از توانایی قضاوت خود استفاده کند و در برابر فشار‌های وارده، از خود مقاومت نشان دهد.
منابع: سایت رسمی باراک اوباما، دوماهنامه فارین پالیسی
و هفته‌نامه یو‌اس نیوز
